Νικομήδης

I

Όνομα πέντε βασιλιάδων της Βιθυνίας, από τους οποίους σημαντικότεροι είναι:

1. Ν. Α’ (; – 260 π.Χ.). Γιος και διάδοχος (279) του Ζιποίτη, συμμαχώντας με τον Αντίγονο Γονατά της Μακεδονίας, εδραίωσε το βασίλειό του και εξουδετέρωσε την επανάσταση του αδελφού του Ζιποίτη και την εχθρότητα του Αντιγόνου A’ της Συρίας. Αφού πέτυχε την ένωση ολόκληρης της Βιθυνίας κάτω από την εξουσία του, την αναδιοργάνωσε εξελληνίζοντάς την. Ίδρυσε τη Νικομήδεια, πρωτεύουσα του βασιλείου του.

2. Ν. Β’ ο Επιφανής (; – περ. 128 π.Χ.). Βασίλευσε από το 149 έως το 107 π.Χ. Γιος του Προυσίου B’, ανέβηκε στον θρόνο με τη βοήθεια του Αττάλου B’ της Περγάμου, αφού σκότωσε τον πατέρα του, που ήθελε να τον αποκλείσει από τη διαδοχή. Ακολούθησε φιλορωμαϊκή πολιτική.

3. Ν. Δ’ ο Φιλοπάτωρ (; – περ. 74 π.Χ.). Γιος του Ν. Γ’, τον διαδέχτηκε το 94· περίπου το 90 εκθρονίστηκε από τον αδελφό του Σωκράτη (Ν. E’), αποκαταστάθηκε όμως στον θρόνο από τους Ρωμαίους. Κατά τον πρώτο μιθριδατικό πόλεμο νικήθηκε από τον Μιθριδάτη (88) και εγκατέλειψε τη Βιθυνία - επέστρεψε μόλις το 85 με τη βοήθεια του Σύλλα. Πεθαίνοντας κληροδότησε το βασίλειό του στους Ρωμαίους.

Ο βασιλιάς της Βιθυνίας Νικομήδης Α’, σε νόμισμα της εποχής (Νομισματικό Μουσείο, Αθήνα).

II

Όνομα διαφόρων ιστορικών προσώπων της αρχαιότητας.

1. Ιστορικός και γραμματικός από τη Μακεδονία. Ειναι γνωστός και ως Ν. ο Ακάνθιος.

2. Ρήτορας (3ος αι. π.Χ.). Ο Φιλόστρατος, στους Βίους των σοφιστών, τον χαρακτηρίζει «αξιόλογον».

3. Γεωμέτρης (250 – 150 π.Χ.). Έζησε πιθανώς στην Πέργαμο ή στην Αλεξάνδρεια. Είναι γνωστός ιδιαίτερα από την επίπεδη καμπύλη, που φέρει το όνομά του: κογχοειδής του Νικομήδους, η οποία χρησιμοποιήθηκε για τη λύση του προβλήματος του διπλασιασμού του κύβου («Δήλιο πρόβλημα») και της τριχοτόμησης της γωνίας.

4. Ιστορικός, συγγραφέας. Είναι ο συγγραφέας του έργου με τον τίτλο Περί Ορφέως. Μερικοί τον ταυτίζουν με τον Ν. τον Ακάνθιο (1.).